Paris’teki ünlü katedral Notre-Dame’ı tekrar inşa etmek
Paris’teki ünlü katedral Notre-Dame bir kere daha küllerinden doğacak. 1 Nisan 2019’da 850 yıllık Notre-Dame katedralini saran korkunç alevleri tüm dünya seyretti. Parislilerin yaşadığı dehşet dünyadaki tüm insanlar tarafından izlendi, yangın Twitter’da trend oldu. Peki ortaçağdan kalma bu bina neden tüm dünyanın ilgi odağıydı?
- Note-Dame Katedrali’nde neler hasar gördü?
- Notre-Dame’ın yükselişi, düşüşü ve küllerinden yeniden doğuşu
Notre-Dame sadece tatil fotoğraflarına konu olan bir bina değil. Gotik mimarisinin en önemli eseriydi ve içinde muhteşem sanat eserleri ve kutsal emanetler yer alıyordu. Fransa kralları taç giyme törenleri için Reims’i tercih etse de, Notre-Dame birçok tarihi olaya şahitlik yaptı.
Zaman bu katedrale çok iyi davrandı diyemeyiz. Fransız devrimi sırasında heykellerinin birçoğu parçalandı, çanları eritildi, hatta bir dönem depo olarak kullanıldı.
19. yüzyılın sonlarına doğru Paris’teki orta çağ kalıntıları yıkılırken Fransız yazar Victor Hugo bu eserin korunması için mücadele etti.”Yıkıcılarla Savaş” isimli bir bildiri yayınladı, arkasından da ünlü romanı “Notre-Dame’ın Kamburu” geldi.
Katedralin zangocu Quasimodo’nun hikayesi tüm Fransa halkını derinden etkiledi Bu sayede Notre-Dame’in 20 yıl sürecek restorasyon hikayesi başladı. Mimar Eugène Viollet le Duc çok büyük hasar görmüş olan katedrali onarmak için uğraşırken bir taraftan da bina üzerinde kendine göre değişiklikler yaptığı ve beton gibi modern malzemeler kullandığı için eleştiriliyordu.
1991’deki tamiratlardan sonra bile katedral yapısal sorunlarla boğuşmaya devam ediyordu. Hava kirliliğinin yarattığı hasarın giderilmesi için 141 milyon avro gerektiği hesaplanmıştı. Yangın, çok daha fazla hasar vermesine rağmen, katedralin küllerinden doğması için gereken paranın bir anda toplanmasını sağladı. Yangından 438 saat sonra katedralin restorasyonu için yapılan bağışların miktarı 870 milyon avroyu bulmuştu. Notre Dame’dan 15 yıl sonra inşa edilen York Katedralini restore eden ustalar Notre Dame’ın tamirine yardım edebilirler.
Notre Dame 2.0
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Notre Dame’ın 2024 Paris Olimpiyatlarına kadar yenilenmiş olacağının sözünü verdi. Peki bu gerçekten de mümkün mü? 1984’te çıkan yangında hasar gören İngiltere’deki York Katedralinin tamiri dört yıl sürmüştü.
Elbette, York Katedralinin yeniden inşasında çalışan ustalar deneyimlerini Notre Dame’ın tamiri için de kullanabilirler. Teknolojideki yenilikler de restorasyonu kolaylaştırabilir. 2015’te Notre Dame’ın lazer taraması yapıldı ve yaklaşık 1 milyar veri noktası kaydedildi. Bu veriler kullanılıp 3B yazıcılarla bu orta çağ şaheseri eski haline döndürülebilir.
En büyük problem katedral inşasında kullanılan orta çağ malzemelerini şimdi bulmak. Notre Dame’ın çatısının inşasında 5,000 meşe ağacı kullanılmıştı. 19. yüzyılda restorasyon sırasında Notre Dame’ın ahşap kaynağının nereden geldiğini bulmak için ciddi bir çalışma yapılmıştı. Modern Paris’te bunları tekrar bulabilmek o kadar kolay olmayabilir.
Note-Dame Katedrali’nde neler hasar gördü?
Yangın nasıl yayıldı?
Binayı tamamen çökerteceğinden korkulan alevlerin büyük kısmı çatıda kaldı. Yangına neyin neden olduğu hala araştırılıyor, ancak başlangıç noktasının katedralin tavan arası olduğu biliniyor. Alevler ahşap kirişlere sıçrayıp onları kül etti. Tavan arasındaki talaş yanarak yangının daha çok yayılmasına neden oldu. Notre-Dame’ın tonozlu taş tavanı sayesinde katedralin iç kısmı ve ünlü vitraylı pencereleri hasar görmedi. Ancak bu tavan aynı zamanda itfaiyecilerin çatıya çıkmasını engellediğinden dolayı yangına sadece dışarıdan su sıkılarak müdahale edilebildi.
Yangın bu ortaçağ harikasını neredeyse yok edecekti.
Gotik Kule: Ortaçağda inşa edilen orijinal kule 1780’de yıkılmış ancak 19. yüzyılda eklenen bu kule katedrale bakan herkesi hayranlık içinde bırakıyordu.
Çift Kuleler: Batı kanadındaki 68 metre yüksekliğindeki çan kuleleri alevlerle sarılmış olsa da itfaiyecileri bu alevleri başarıyla söndürebildi. On çanın onu da yangından kurtuldu.
Üst Pencereler: Vitraylı büyük pencereler yangından kurtuldu, ancak çatıya yakın olan bu pencereler o kadar şanslı değildi.
Taş Tavan: Tavan sayesinde binanın içi yangından çok fazla hasar görmedi ancak itfaiyeciler bu tavanı aşıp yanan çatıya su sıkamadılar.
Vitraylı pencereler: Alevlerin 13. yüzyıldan kalma bu muhteşem pencereleri eriteceğinden korkulmuştu, ancak üçü de yangından sağsalim kurtuldu.
Kurtulanlar: Çatıdaki kule çökmüş olmasına rağmen doğu kanadındaki sunak, cemaat sıraları, rahipler ve koronun yer aldığı bölüm hasar görmedi.
Note-Dame Katedralin Hazineleri
Dikenli Taç: Notre-Dame’ın koleksiyonundaki en değerli nesne İsa tarafından giyildiğine inanılan dikenli taç. Kudüs’ten getirilen taç, 1238’de Kral 14’ncü Louis’ye verilmişti.
Dikenli dallardan örülen taç bir süre 14’üncü Louis’nin yaptırdığı Sainte-Chapelle Kilisesi’nde tutulduktan sonra Notre Dame’a nakledildi taç korunması için altın ve kristalden oluşan bir tabaka ile kaplanmış.
Dikenleri dünya genelinde farklı kiliselere gönderilen taç, katedralde bir kristalin içinde sergileniyordu. Pazartesi gecesi, Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo, tacın yangından kurtarıldığını açıkladı.
Vitraylar: Katedralin muhteşem vitraylarının her biri İncil’den bir sahneyi simgeliyor. En eki vitraylı pencere batı kanadında yer alıyor ve 1125 yılından kalma. Güney tarafındaki dev pencerenin çapı tam 12.9 metre.
Büyük Org: Fransa’daki en büyük org Notre-Dame katedralinde. 19. yüzyılda restore edildi ancak 8.000 hava borusunda bazıları 1200 yılında kalma. Org sanatçısı Louise Vieme. 1937’de ölümüne kadar burada 1.750 konser verildi.
Aziz Denis ve Aziz Geneviêve’nin Kalıntıları: Paris’in koruyucu azizlerine ait olan kemikler, diş ve saç kalıntıları çatıdaki kule çöktüğünde yok oldu. Bu kutsal kalıntılar buraya 1935’te bir başpiskopos tarafından katedrali koruma amacıyla yerleştirilmişti.
Notre-Dame’ın yükselişi, düşüşü ve küllerinden yeniden doğuşu
İlk Taş (1163): Katedralin inşaatına ilk taş Papa Alexander III’ün de katıldı bir törenle kondu.
Savaş Çağrısı (1185): Caesarea başpiskoposu Heraclius henüz inşaatı tamamlanmamış katedral binasından üçüncü haçlı seferi için Hristiyanlara çağrıda bulundu.
Taç Giydirme (1431): Yüzyıl savaşları sonunda on yaşındaki İngiliz Kralı 6. Henry Notre-Dame katedralinde Fransa kralı olarak taç giydi.
Dini Ayaklanma (1548): Ayaklanan Fransız Protestanları katedraldeki bazı heykelleri parçaladı.
Kafalar Kesiliyor (1793): Fransız Devrimi sırasında asiler katedrali yağmaladı ve 28 kralın kafalarını temsili bir idam sırasında kesti.
Yaşasın Napolyon (1804): Napolyon muhteşem bir törenle Fransız İmparatoru olarak taç giydi.
Paris Yanıyor (1871): Paris ayaklanması sırasında Notre-Dame ateşe verildi ancak çok büyük bir hasar görmedi.
Gökyüzü Çöküyor (1914): 1. Dünya Savaşı sırasında Paris bombalandı ancak Notre-Dame bu dönemi çok fazla hasar almadan, sadece çatısında bir delikle atlattı.
